Testo di 'Openingsconference' di Fons Jansen

"Goedenavond, andersdenkenden

Dat kun je tegenwoordig tegen iedereen zeggen, iedereen denkt anders, vroeger
dachten we allemaal hetzelfde
Maar tegenwoordig, je hebt andersdenkende protestanten, je hebt andersdenkende
katholieken, je kunt het beste zeggen: goedenavond, katholanten en
protestieken

Ik mag u misschien eerst even mijn coadjutor voorstellen, dat is de pianist
Frans Oudhoff. Hij komt heel ver hier vandaan, hij woont vlak bij Alkmaar in
een klein Nederlands hervormd dorpje, Bergen, Bergen N.H.- het staat er ook
achter. Nou, hervormd is nog wel een gezellig geloof. Maar wat heel streng
schijnt te zijn, dat is gereformeerd. Die mensen mogen niks. Nou ja, alles
mag, maar veertig jaar later. Dan blijft het langer leuk
Ik mag dit gerust zeggen, want deze mensen mogen toch niet naar de schouwburg
Dat is het geraffineerde van dit programma, als er iemand bezwaar maakt, kan
ik altijd zeggen: He, wat doet u hier

Nou, van mijzelf weet ik het. Maar katholiek, dat zegt tegenwoordig ook al
niets meer. Als je in Nederland zegt katholiek, dan vragen ze meteen: Ben je
progressief of conservatief? Of ze vragen: Ben je van de oude of de nieuwe
katechismus? En als je van de nieuwe katechismus bent, vragen ze: Ben je van
de eerste druk of van de herziene uitgave? Of: Ben je goed katholiek? Ook een
hele speciale categorie: goed katholiek. Wij thuis waren dat niet. Maar bij
ons in de buurt woonden er wel van die zogenaamde goede katholieken
Mensen die hun geld beleggen in koninklijke olies, van de rente missen laten
lezen, omdat je dat kan aftrekken van de belastingen
Nee, een goede protestant is heel iets anders. Een goede protestant dat is
eigenlijk iemand die uitsluitend deux-cheveaux rijdt, omdat in de bijbel
staat: Mozes ging de berg op in zijn eentje

Wij thuis niet. Wij waren niet van die uitslovers. Wij waren wat de Fransman
zou noemen: catholique avant tout, af en toe. En wat is er sinds mijn jeugd
allemaal afgeschaft en opgeheven en gesloten. Nou de kathedrale kerk van
Rotterdam weer. Gesloten. Verkocht. D'r was een Amerikaan die heeft er nog een
bod op gedaan, die wou er een hotel van maken. Ik zeg: Had je eindelijk in de
kerk mogen slapen
Kunt u zich voorstellen, iemand die een rustige kamer vraagt op het koor
En de vrijdag is ook afgeschaft. Het vis eten op vrijdag. Ik denk nog wel eens
terug aan de gouden tijd dat ik nog in staat was op vrijdag mijn zonden uit te
boeten door het eten van gebakken paling
Het was haast een beloning. De paling is nog te krijgen, maar het helpt niet
meer. En een strop voor de visboer. Goed, onze pastoor is nog naar de visboer
toe gegaan met een kleine schadeloosstelling, een enveloppe met inhoud, het
zogenaamde viscouvert
Heeft u er wel eens over nagedacht wat de economische gevolgen zijn van
dergelijke maatregelen? Nu de vrijdag is afgeschaft, vist Volendam achter het
net. En als ze het celibaat dan ook nog opheffen, gaat Schiedam ook nog op de
fles

Nou praten we al zo en nou is het pastoraal concilie in Nederland nog niet eens
geeindigd. Het belooft ook niet te worden wat het Vaticaans Concilie is
geweest. Dat vond ik spannend. Want vaak had je een grote meerderheid voor en
dan ging het toch niet door, weet u nog? Weet u hoe ze dat deden? Hadden ze
2500 bisschoppen. Als ze gingen stemmen hadden ze dus 2500 stemmen. Hadden ze
bijvoorbeeld 144 tegenstemmen, dachten ze, 144: het gros stemde tegen

En de markante rol die in dat concilie is gespeeld door kardinaal Ottaviani
Kardinaal Ottaviani was iemand die dacht dat als je het weerbericht hetzelfde
liet, dat het weer dan ook niet veranderde
Telkens als ze wat wilden veranderen, zag je hem weer alle dogma's onder de
arm nemen en terugbrengen naar de ijskast. Dan dacht ik: Gut, zouden ze dan
toch beperkt houdbaar zijn

Nee, het Vaticaans Concilie is uniek geweest in de geschiedenis. Dat krijgen we
nooit meer terug
2500 Vrijgezellen die over het huwelijk discussieren. Om na maandenlange
discussies tot deze gevolgtrekking te komen: ongeoorloofde middelen zijn
verboden

Altijd weer mensen die hopen dat er nu eindelijk een cabaret zal zijn dat niet
over de pil begint. Nou ja, je kunt zo'n ding ook tegen eten. Je hoort de
mensen al zeggen: De pil, hou er over op, je krijgt er een kind van. Een
heel onverwacht neveneffect. Maar u had het kunnen weten, want het heeft
duidelijk in de krant gestaan
"Waarschuwing aan de ouders: Van de pil word je ouder."
Jazeker, dat zijn de nevenverschijnselen, daar zijn we nog niet mee klaar
Want wij hebben in de familie twee nichten, die namen ook de pil in, maar die
nichten kregen nevenverschijnselen
O ja, en toen is er nog een pauselijke commissie geweest in het Vaticaan en
die heeft twee jaar nagedacht over de geoorloofdheid van de pil. En de
commissie is naar mijn gevoel, dames en heren, eerlijk waar, tot de bevinding
gekomen, dat deze pil een heel deugdelijk middel is. Want de commissie heeft
er twee jaar mee in zijn maag gezeten en heeft geen conclusie ter wereld
gebracht

Sindsdien wacht menig bed op de Heilige Stoel

Nou denk ik ineens: als ik dit alles 450 jaar geleden gezegd had? Zo ten tijde
van de hervorming? Dan was er niet geklapt. Dan waren er klappen gevallen. Dan
was de zaal ontruimd. En het balkon ook. En ik was uitgescholden voor
ketter."